2021 yılı Mart ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 0,4 puan azalarak 51,1 değerine gerilemiştir.
Endekste gözlenen bu azalışta hizmet sektörü endeksinin önceki aya göre 1,1 puan azalarak 50,6 seviyesine gerilemesi etkili olurken, sanayi sektörü endeksi de önceki aya göre 0,9 puan azalarak 50,8 seviyesine gerilemiştir.
Hizmet sektörü endeksinde gözlenen ivme kaybında girdi alımlarının artış hızının azalmasına bağlı olarak iş hacminin daralması etkili olurken; sanayide ise yeni siparişlerin azalmasına karşın üretimin referans değerinin üzerine çıktığı gözlemlenmiştir.
Böylece 0,4 puan azalarak 51,1 seviyesine gerileyen mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi; önceki aya göre ivme kaybetmesine karşın 50 referans değerinin üzerindeki seyrini sürdürerek reel sektördeki canlı görünümün devam ettiğine işaret etmiştir.
Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, 2021 yılı Mart ayında, bir önceki aya göre 0,9 puan azalarak 50,8 seviyesine gerilemiştir.
Yeni siparişlerin önceki aya göre 0,3 puan düşerek 47,6 seviyesine gerilemesi bu dönemde sanayi sektöründe gözlenen ivme kaybında belirleyici olmuştur.
Buna gelişmeye karşın sektör genelinde üretim hızlı bir şekilde artış kaydetmiş ve önceki aya göre 4,2 puan artışla 53,0 seviyesine yükselmiştir.
Mart ayında satın alımlarda 5,9 puan azalış kaydedilmiş, bununla birlikte söz konusu alt endeks 52,9 puanla referans değerinin üzerindeki seyrini koruyarak artışını sürdürmüştür. Önceki aya göre 4,3 puan azalan nihai mal stok alt endeksi ise 43,2 seviyesinde gerçekleşmiştir.
Bu dönemde istihdam alt endeksi 51,9 seviyesinde referans değerinin üzerinde kalmış fakat 10,5 puan birden azalarak ciddi şekilde hız kaybetmiştir.
Böylece önceki aya göre 0,9 ivme kaybetmesine karşın 50,8 puanla referans değerin üzerinde seyreden Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi, yılın ilk çeyreği boyunca sanayide çarkların dönmeye devam ettiğine işaret etmektedir.
Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi
Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, 2021 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 1,1 puan azalarak 50,6 seviyesine gerilemiştir.
Hizmet sektörüne ilişkin iş hacmi önceki aya göre 3,4 puan gerileme kaydederek 42,4 seviyesinde gerçekleşmiş ve Ocak ayında gerçekleşen toparlanma sonrası ivme kaybetmeye devam etmiştir.
Buna bağlı olarak girdi alımları da 1,9 puan düşerek 60,1 seviyesine gerilemiş ve sektör genelindeki durağan görüntüyü desteklemiştir.
Önceki aya göre 4,4 puan artarak 53,4 puanla referans değerinin üzerine çıkan tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi, bir önceki ay pandemi koşullarının firmaların tedarik süreçleri üzerinde oluşturduğu olumsuz etkilerin ortadan kalktığına işaret etmiştir.
2,3 puan azalarak 54,9 seviyesine gerileyen istihdam alt endeksi ise hizmet sektörüne genelinde emek talebinin hız kaybetse de olumlu seyrinin sürdüğünü göstermiştir.
Böylece önceki aya göre 1,1 puan azalarak 50,6 seviyesine gerileyen Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi, Kasım 2020 döneminde yükseldiği 50 referans değeri üzerindeki seyrini bu dönemde de sürdürmüştür.
YORUM:
Mart ayında 51,1 seviyesinde gerçekleşen mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksinin 50 referans değeri üzerindeki seyri üst üste dördüncü ayına ulaşmıştır. Böylece yılın ilk çeyreğini 52,6 ortalamasıyla kapatan SAMEKS, Türkiye ekonomisindeki pozitif büyüme sürecinin sürdüğüne işaret etmiştir. Buna karşın Mart ayında hem sanayi hem de hizmet sektöründe önceki aya göre artış hızının düşmesi, reel sektördeki toparlanmanın ivme kaybettiğini göstermektedir. Söz konusu dönemde T.C. Merkez Bankası tarafından açıklanan İmalat Sanayi Kapasite Kullanımında gözlenen azalış SAMEKS Sanayi Sektörü Endeksinde gerçekleşen ivme kaybını, Reel Kesim Güven Endeksinde gözlenen artışlar ise firmaların gelecek döneme ilişkin olumlu beklentilerini teyit etmektedir.
