GİRAY DUDA
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 19 Ağustos’ta Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik Taslağı’nı tartışma, görüş ve eleştirilere açtı. 2022 yılı başında yürürlüğe girecek yönetmeliğin ayrıntılarını belirlediği ‘Dijital bankacılık’ ve ‘Servis Modeli Bankacılık’ı Birleşik Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. CEO’su İlker Sözdinler’e sorduk.
– Sayın İlker Sözdinler, BDDK yönetmeliğinde yeni kavramlarla tanıştık. Bankacılıktaki bu yeni dönemde nelerle karşılaşabileceğimizi anlayabilmek için yeni tanımlamaları size sormak istiyoruz. Önce dijital bankacılık ne demektir onu öğrenelim sizden.
– Yeni nesil bir teknoloji olarak şubesiz bir bankacılık anlayışı sunan dijital bankacılık, müşterilerinin neredeyse bütün işlemlerini internet veya mobil uygulamalar üzerinde birkaç adımda tamamlamalarını sağlamak için tasarlanmış bankacılık teknolojisidir.
BUGÜNKÜ BANKACILIKTAN FARKLI
– Şu anda yıllardır çalıştığımız yaygın şubeli klasik bankalar bize çeşitli dijital uygulamalar, çözümler sunuyor. Bunlardan başka bir dijital bankacılıktan söz ediyoruz değil mi?
– Bugün bankalar belirli hizmetleri müşterilerine online veya mobil kanalları üzerinden sunuyorlar. Böylece müşterilerine şube dışında alternatif kanallar yaratıyorlar.
Dijital bankacılık ise müşterilere sunulan tüm ürün ve hizmetlerin dijital platformlar üzerinden verilmesidir.
ŞUBELERİ OLMAYACAK
– Dijital bankalar hangi kanallar üzerinden hizmet verebilecekler? Müşterilerle nasıl karşı karşıya gelecekler?
– Dijital bankalar sadece dijital kanallar üzerinden hizmet verecekler yani şubeleri olmayacak. Diğer yandan dijital bankalar kendi kuracakları ve anlaşma yaptıkları mevcut ATM ağları üzerinden de müşterilerine hizmet verebilecekler. İlave olarak telefon bankacılığı, kiosk gibi kanallardan da müşterilerine ulaşabilecekler.
EN AZ BİR FİZİKSEL OFİS KURACAKLAR
– Müşterilerle ilgili sorunların yaşanacağı bir bankacılık danışma ve çözüm merkezi, bölgesel şubeler gibi temas noktaları oluşacak mı?
– Düzenlemeye göre dijital bankalar müşteri şikayetlerini karşılamak üzere en az bir fiziksel ofis kurmak zorundalar. Bu düzlemde müşteriye destek sağlamak adına “Destek Hattı” gibi belirli temas kanalları üzerinden yönetiliyor bu şikayet süreçleri.
SERMAYE ZAMANLA ARTTIRILABİLİR
– Asgari Sermaye Şartı 1 milyar lira olarak belirtiliyor. Kimi değerlendirmelerde bu rakamın yüksek olduğu belirtilirken ben tersine en az 20-30 kat daha fazla olması gerektiğine inanıyorum. Sizin görüşünüz nedir?–
– Bu lisansı alan kurumlar artık bir banka olup mevduat toplama, kredi verme işlemlerini yapabilecek dolayısıyla Asgari Sermaye Şartı bu anlamda çok önemli bir konu. Bana göre burada müşteri sayısı, mevduat ve kredi hacimleri arttıkça sermayenin de arttırıldığı kademeli bir yapıya geçilebilir.
SAHİPLİK İÇİN BELİRLENEN ŞARTLAR
– 1 milyar lirayı bulan her kişi veya kurum bir dijital banka kurabilecek mi? Sahiplik ve üst yöneticilikte istenen ön koşullar var mı?
– Dijital banka kurmak için sermaye şartı haricinde kuruluş ve izin şartları için “Bankaların İzne Tabi İşlemleri ile Dolaylı Pay Sahipliğine İlişkin Yönetmelik” için de belirtilen şartları yerine getirmeleri gerekiyor. Düzenleme üst yönetim için de gereklilikleri detaylı bir şekilde tanımlıyor. Buna göre yönetici düzeyindeki kişilerin dijital bankacılık iş modelinin yapısına özgü riskleri anlamaları ve görevlerini yerine getirmelerini sağlayacak yeterli bilgi ve deneyime sahip olmaları gerektiği belirtiliyor.
MÜŞTERİLERİ KISITLI OLACAK
– Dijital bankalar klasik bankaların muhatap olduğu kişi, kurum, şirketlerle muhatap olup müşteri olarak kabul edebilecek mi? Şu andaki bankalar da birer dijital banka oluşturabilecekler mi?
– Dijital bankaların müşterileri düzenleme ile kısıtlanmıştır. Buna göre sadece finansal tüketici ve KOBİ’lere hizmet verebileceklerdir. Şu andaki bankalar ek bir başvuru yapmadan dijital banka oluşturabileceklerdir.
KLASİK BANKALAR GİBİ ÇALIŞACAKLAR
– Mevduat kabul etme, kredi verme, para transferleri, fatura ödemeleri gibi klasik bankaların yaptığı her işi yapabilecekler mi?
– Dijital bankalar klasik bankaların sunduğu hizmetleri sunabileceklerdir. Ancak bazı işlemlerde kısıtlamalar gelmektedir. Örneğin teminatsız nakdi kredileri ancak müşterinin aylık net gelirinin 4 katına kadar, tespit edilemediği durumda ise 10 bin TL’ye kadar verebileceği belirtilmiştir.
ÖDEME ŞİRKETLERİNİN DURUMU
– Dijital bankacılıkta neredeyse en önemli görev sizinki gibi ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşlarına düşüyor. Siz bu sisteme hangi biçimlerde dahil olacaksınız?
– 6493 sayılı Kanuna göre faaliyet izni almış olan ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşlarının dijital banka olarak faaliyet izni almak istemesi halinde, söz konusu ödeme hizmeti sağlayıcılarının, Bankacılık Kanunu, Taslak Yönetmelik ve Bankaların İzne Tabi İşlemleri ile Dolaylı Pay Sahipliğine İlişkin Yönetmeliği’ne uyumlu hale gelmeleri halinde faaliyet izni başvurusunda bulunabileceği belirtilmiştir.
BANKACI OLMAYANLAR DA HİZMET VEREBİLECEK
– Bu yönetmelikle bize tamamen yabancı bir tanım olan Servis Modeli Bankacılığı da getiriliyor. Servis Modeli Bankacılığı nedir ve nasıl işleyecek? Bize bunu ayrıntılarıyla anlatabilir misiniz?
– Çok kısaca banka olmayan kurumların da bankacılık hizmeti vermesi olarak tanımlamak mümkün. Düzenlemede “arayüz geliştiricilerin servis bankalarının sistemleriyle doğrudan API’lar ve açık bankacılık servisleri aracılığıyla bağlantı kurarak müşterileri adına servis bankası üzerinden bankacılık işlemlerinin gerçekleştirilmesini sağladığı ve böylelikle arayüz geliştiricilerin servis bankalarının sahip olduğu bankacılık altyapısını kullanarak piyasaya yeni ürün ve hizmetler sunabildiği” bir bankacılık hizmet modeli olarak tanımlanmaktadır.
Birleşik Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş olarak bu iş modeli bizim hizmetlerimizin temelini oluşturuyor. Ön ödemeli kartlarımızı ve dijital cüzdanlarımızı yıllardır iş ortaklarımıza servis olarak sunuyoruz.
BANKALARIN ALTYAPISINI PAYLAŞTIĞI SİSTEM
– Servis Modeli Bankacılığı uygulamalarına örnekler verir misiniz?
Önceki soruda belirttiğim gibi; Banking as a Service (BaaS) uygulamaları veri paylaşımının ötesinde, bankaların altyapısını üçüncü partiler ile paylaştığı ve bunun üzerinden yeni hizmetlerin geliştirilebildiği bir model ve burada başarılı olmak için yaratılan değer, sunulan çözüm ve hizmet standartı gibi karşılamanız ve sürdürmeniz gereken kullanıcı beklentileri var. İngiltere çıkışlı Railsbank ve Almanya’dan çıkan Solarisbank globalde bu kriterleri karşılayan iyi örnekler.
HİZMET BOŞLUKLARI DOLDURULACAK
– Sözü edilen bankacılık dışı sektörlerin de bankacılık hizmetlerini müşterilerine sunabilmesi ne anlama gelmektedir?
– Bunun öncelikli avantajı Baas modeli sayesinde 3. Partilerin, operasyon hacmi içerisinde veya iş modeli sebebiyle bankaların odaklanmadığı hizmet boşluklarını doldurmasına alan açması. Bu sayede öncelikli olarak perakende sektöründe karlılık, operasyonel giderler ve verimlilik anlamında ciddi fayda sağlandığını kendi tecrübelerimizde de gözlemliyoruz. Hizmet modelleri çoğalıp yaygınlaştıkça bu etkiyi diğer sektörlerde de görmeye başlıyoruz.
YERLİ KURULUŞLAR LEHİNE
– Taslak Yönetmelik’te servis bankalarının, yalnızca yurt içinde yerleşik arayüz geliştiricilere servis modeli bankacılık hizmeti verebileceğinin düzenlenmesi, yerli Fintech kuruluşlarının gelişip büyümesi bakımından olumlu gözüküyor. Sizin düşüncenizi öğrenebilir miyiz?
– Belirttiğiniz gibi yalnızca yurtiçinde yerleşik arayüz geliştiricilere servis modeli bankacılık hizmetinin verilmesi yerli kuruluşları destekleyecektir. Düzenlemeye göre Türkiye’de hizmet veren ancak yerleşik olmayan kurumlar bu hizmeti sunamayacaklar. Tabi bu kısıtlama ilerleyen süreçte kaldırılabilir de…
HİZMETLERİNİ DİJİTAL KANALLARDAN SUNUYORLAR
– Arayüz geliştirici kimdir ve dijital bankacılıkta ne gibi işlevleri vardır?
– Arayüz geliştiricilerin hizmetlerini dijital kanallar aracılığıyla tüketicilere sunan şirketler olabileceğini söyleyebiliriz. Bu şirketler her sektörden olabilir, dijital bankacılıkta temel işlevleri kendi ekosistemlerine dijital bankacılığı ulaştırmak diyebiliriz.
– Dijital Bankacılık Yönetmeliği ile bankacılık sisteminin ulaşacağı yeni konumu nasıl değerlendiriyorsunuz?
– Dijital bankacılık yönetmeliği ile bankacılık sistemi önemli bir adım atlayacaktır. Öncelikle bankacılık sisteminin kapsayıcılığının artacağına daha çok kişinin finansal sisteme dahil olacağına inanıyorum. Çok daha kullanıcı dostu ve müşterilerin ihtiyaçlarına yönelik ürün ve hizmetler gelişerek kullanıcılar açısından da büyük faydalar getirecektir.
İLKER SÖZDİNLER KİMDİR?
Birleşik Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. CEO’su İlker Sözdinler 2005 yılında PennState Üniversitesi’nde Yönetim Bilişim Sistemleri ve İşletme alanlarında çift anadal yaparak lisans eğitimini tamamladı. Sonrasında kariyerine 2005 yılında NGN Bilgi ve İletişim Sistemleri’nin yönetici ortaklığıyla devam eden İlker Sözdinler, NGN’de birçok finansal kuruluşa hizmet verdikten sonra, sektörün en büyük kuruluşlarından Croc’a hisselerini satarak ilk başarılı exitini yaptı.
Bu süreçte 2010’da kurduğu Birleşik Ödeme ile FaaS vizyonunu Türkiye’ye duyurma hedefiyle sektöre yeni bir adım attı. Teknoloji ve inovasyona olan tutkusuyla kurmuş olduğu Birleşik Ödeme ile önemli başarılara imza atan İlker Sözdinler, Ekonomist Dergisi’nin yayınladığı ‘’40 yaş altı en güçlü 40 genç CEO” listesinde yer aldı. 11 yıldır hizmet vermekte olan Birleşik Ödeme, Finberg ve Oyak’tan yatırım alarak günümüzde başarılarıyla adından sıkça söz ettirmekte, hızlı ve uluslararası büyümesi ve sektöre kattığı yenilikleriyle dikkat çekiyor. İlker Sözdinler, teknoloji alanında girişimlere yatırım yaparak ekosistemin güçlenmesine destek oluyor.
Global Sanayici
