‘Olağandışı fiyat gerçekleşmeleriyle mücadelemiz sürüyor’

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, enflasyonla mücadeleyi zedeleyen ve tüketicileri mağdur eden tüm olağandışı fiyat gerçekleşmeleriyle mücadelenin süreceğini belirterek, “Hükümetimizce fiyat istikrarının temini ve enflasyonla mücadele yönünde çalışmalar kararlılıkla sürdürülecek olup, fiyat anomalileriyle ilgili tedbirlerimiz de aynı kararlılıkla devam edecektir.” dedi.

Bakan Pekcan, Dünya Tüketici Hakları Günü vesilesiyle düzenlenen 23’üncü ve 24’üncü Geleneksel Tüketici Ödülleri Töreni’ne katıldı.

Pekcan, burada yaptığı konuşmada, küreselleşme ve dijitalleşme dönemiyle tüketici hakları bakımından yepyeni ufukların açıldığına işaret ederek, tüketicinin korunması ve tüketici haklarıyla ilgili önceliklere değindi.

Küresel perakende e-ticaret hacminin 4,2 trilyon dolara çıktığını dile getiren Pekcan, Türkiye’de tüketici hakları alanında önemli çalışmalar yapıldığını ve Avrupa Birliği (AB) ile uyum açısından önemli mesafe kaydedildiğini ifade etti.

 “Çağdaş hizmet sunabilme misyonumuz çerçevesinde çalışıyoruz”

Pekcan, önceki haftalarda tüketicinin korunmasıyla ilgili kurumsal kapasitelerin güçlendirilmesi amacıyla yürüttükleri büyük bir AB projesini tamamlamanın memnuniyetini yaşadıklarını belirterek, şu ifadeleri kullandı:

“1,8 milyon avro bütçeli ve yüzde 90 AB finansmanıyla gerçekleşen bu proje kapsamında pek çok bilinçlendirme faaliyetinin yanında Tüketici Profili ve Bilinç Düzeyi Araştırması’nın yapılması, ‘Mobil Tüketici’ uygulamasının kullanıma açılması ve ‘Tüketici Hakem Heyeti Yıllık Değerlendirme Raporları’nın hazırlanması gibi pek çok kritik faaliyeti de tamamlanmış bulunuyoruz.”

AB’nin tek belirleyici kriter olmadığını vurgulayan Pekcan, “Biz esas olarak vatandaşımıza çağdaş hizmet sunabilme misyonumuz çerçevesinde vatandaşımızın hak ettiği koşulları temin edebilmek için kendi hedeflerimiz doğrultusunda çalışıyoruz ve çalışmaya da devam edeceğiz.” diye konuştu.

“521 bin 533 başvuru karara bağlandı”

Pekcan, tüketici haklarının korunması noktasında sahip olunan kurumsal kapasiteyi gözler önüne seren en temel mekanizmalardan birinin “Tüketici Hakem Heyetleri” olduğunu dile getirerek, şöyle devam etti:

“2020 yılında tüketici hakem heyetlerimizce alınan kararların yüzde 96,1’i tüketici mahkemelerinde dava konusu edilmeden kesinleşmiş ve sadece yüzde 3,9’u mahkemelere intikal etmiştir. 2020 yılında, tüketici hakem heyetlerinde 861 milyon lira tutarında ürün ve hizmetlerle ilgili 521 bin 533 başvuru karara bağlanmış olup, bu kararların da yüzde 59’u tüketici lehine sonuçlanmıştır. Tüketici hakem heyetlerine başvuruların yaklaşık yüzde 50’sinin e-Devlet üzerinden elektronik ortamda gerçekleştiğini de ayrıca vurgulamak isterim.”

Elektronik Ticaretin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Merkezi Destek Sistemi

Pekcan, geçen hafta itibarıyla yürürlüğe giren Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu’nun getirdiği önemli yeniliklerle de değindi.

Söz konusu kanuna dayanılarak yönetmelik çıkarılacağını belirten Pekcan, “Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği Bakanlığımız bünyesinde kurulacak ‘Elektronik Ticaretin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Merkezi Destek Sistemi’ ile satışı e-ticarete konu ürünlerin tarama ve tespitinin etkinlikle yapılması hedeflenmektedir.” diye konuştu.

Pekcan, bu çalışmalarla tüketicilerin haklarını sadece fiziki piyasa ve pazarlarda değil sanal pazarlarda ve e-ticarette de koruduklarını dile getirerek, sanal dünyayı ve bunun tüketicilere etkilerini proaktif biçimde çalıştıklarını vurguladı.

Tüketici haklarının temininin tüketicilerin bilinçlenmesi ve hak arama mekanizmalarının etkinliği ile de alakalı olduğunu belirten Pekcan, düzenledikleri ödül törenlerinin tüketici haklarıyla ilgili farkındalık çalışmalarının önemli bir parçası olduğunu söyledi.

“2020’de 18,3 milyon lira idari para cezası uygulandı”

Pekcan gerek Reklam Kurulu gerekse geçen sene itibarıyla tesis edilen Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu aracılığıyla piyasa dinamiklerinin dışında gerçekleşen olağanüstü fiyatlamalarla ilgili incelemelerini titizlikle gerçekleştirildiğine işaret etti.

Kararların titiz değerlendirmeler sonrasında ve firmaların savunmaları incelerek, istişare ve ortak aklın ürünü olarak alındığını ve buna göre para cezalarını içeren idari yaptırımlar uygulandığını bildiren Pekcan, “2020 yılında Reklam Kurulu 13,2 milyon lira, Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu da 18,3 milyon lira olmak üzere idari para cezası uygulamıştır.” bilgilerini paylaştı.

Pekcan, bu süreçte fiyatlarla birlikte gramaj hilelerine karşı yaptırımları güçlendirdiklerini ve denetimleri artırdıklarını aktardı.

“Olağandışı fiyat gerçekleşmeleriyle mücadelemiz kararlılıkla sürdüreceğiz”

“Özellikle pandemi gibi tüm dünya piyasalarını etkileyen böylesine bir konjonktürde enflasyonla mücadeleyi zedeleyen ve tüketicilerimiz açısından mağduriyet yaratan tüm olağandışı fiyat gerçekleşmeleriyle mücadelemizi de kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz.” diyen Pekcan, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı Ekonomik Reform Paketi’nde de bu konunun geniş biçimde yer aldığını anımsattı.

Pekcan, Hazine ve Maliye Bakanlığı koordinasyonunda, Ticaret Bakanlığının da dahil olduğu “Fiyat İstikrar Komitesi”nin oluşturulacağını anımsattı.

Bununla birlikte, iklim ve afet gibi faktörler neticesinde gıda fiyatlarında görülebilen dalgalanmalara karşı mücadelenin güçlendirilmesi için “Erken Uyarı Sistemi” kurulmasının da öngörüldüğünü belirten Pekcan, Bakanlığın bu sisteme katkılarını sağlayacağını ifade etti.

Pekcan, “Perakende Yasası”nda öngörülen değişiklikler ve “Hal Yasası” gibi çalışmaların da Ekonomik Reform Paketi’nde yer aldığını hatırlatarak, “Söz konusu yasama çalışmalarında perakende ticarette daha adil bir tedarik zincirinin oluşturulmasına katkı sağlaması beklenmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.

Serbest piyasa ekonomisi dinamiklerine yapılan bir müdahale olmadığını tam aksine piyasaların daha etkin işlemesi için alınan tedbirler olduğunu vurgulayan Pekcan, şunları kaydetti:

“Bu adımlar aynı zamanda da halkımızın, tüketicilerin çıkarlarının korunması için gerekli adımlardır ve adil rekabetin önünü açacak adımlardır. Türkiye gibi oldukça hızlı bir ekonomik büyüme trendi izleyen, oldukça dinamik bir ekonomide bu tür tedbirler üstelik de pandemi şartlarının yarattığı böylesine bir konjonktürde olağan ve elzemdir. Hızlı gelişen ve yükselen bir ekonomi olan Türkiye ekonomisinin, başka ülke dinamikleriyle doğrudan kıyas kabul etmeyecek, kendine özgü dinamikleri mevcuttur.

Bu çerçevede Sayın Cumhurbaşkanımız önderliğinde hükümetimizce fiyat istikrarının temini ve enflasyonla mücadele yönünde çalışmalar kararlılıkla sürdürülecek olup, fiyat anomalileriyle ilgili tedbirlerimiz de aynı kararlılıkla devam edecektir.”

Pekcan, söz konusu törende çalışmaları ile ödül alanları tebrik etti.

“Geçen yıl dereceye girenler de bu yıl ödüllendirilecek”

Ticaret Bakanlığı Tüketicilerin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürü Ahmet Erdal, her alanda değişimi zorunlu kılan teknolojinin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını döneminde daha etkin kullanıldığını belirterek, bunun da tüketici davranışını önemli ölçüde etkilediğine dikkati çekti.

Erdal, törende bilinçli tüketici, yazılı basın, radyo televizyon programı, tüketici memnuniyetini ilke edinen firma ve bilimsel çalışma olmak üzere 5 dalda ödüllerin takdim edileceğini bildirdi.

Öte yandan Bakan Pekcan, tüketici memnuniyetini ilke edinen firmalar ile aldıkları hizmet veya ürün nedeniyle mağdur olan ancak sonrasında hukuk yoluyla haklarını geri alarak tüketicilere örnek olan bilinçli tüketicilere ödüllerini verdi.

Törende, ayrıca, 2020 yılı Basın ödülleri ile Tüketici Hakları Konulu Resim ve Karikatür Yarışması’nda derece elde eden öğrenciler de ödüllerine kavuştu.